یکی از اتفاقات رایج در ساختمان‌ها گرفتگی لوله‌های فاضلاب است که معمولا در اثر تجمع ذرات مختلف مانند چربی، غذا و در برخی موارد به دلیل پوسیدگی و خرابی لوله‌ها اتفاق می‌افتد.
برای رفع گرفتگی لوله‌ها و چاه‌های فاضلاب روش‌های مختلفی وجود دارد که می‌توان با توجه به نوع و شدت گرفتگی از آن‌ها استفاده کرد. یکی از روش هایی که در منازل استفاده می‌شود استفاده از اسید است. در این مقاله قصد دارین خطرات استفاده از اسید یا محلول‌های شیمیایی اسیدی برای باز کردن لوله‌های فاضلاب را مورد بررسی قرار دهیم.
خطرات ریختن اسید در چاه فاضلاب
این محلول‌ها خطرات و عوارض مختلفی را به دنبال خواهند داشت که در ادامه با مهم‌ترین خطرات آن‌ها برای افراد و تاسیسات ساختمان آشنا می‌شویم:
وارد شدن آسیب به لوله‌های فاضلاب و خوردگی آن‌ها
یکی از مهم‌ترین خطرات استفاده از اسید و محلول‌های شیمیایی برای رفع گرفتگی لوله‌های فاضلاب، ایجاد خوردگی و پوسیدگی در لوله‌ها است که باعث وارد شدن آسیب جدی به لوله‌ها و تأسیسات ساختمان می‌شود. اسیدها و محلول‌های شیمیایی لوله بازکنی معمولا از نوع اسیدهای حلال قوی هستند که می‌توانند سبب ایجاد خوردگی در لوله‌ها و از بین رفتن بخش‌هایی از لوله‌اهی فلزی و پلاستیکی شوند. استفاده از اسید برای باز کردن لوله و چاه فاضلاب ممکن است باعث ایجاد سوراخ در لوله شده و در نتیجه باعث نشت فاضلاب از لوله و آسیب به قسمت‌های مختلف ساختمان شود.
در صورتی که از اسید برای باز کردن لوله و چاه فاضلاب استفاده کردید و پس از یک مرتبه استفاده مشکل گرفتگی چاه و لوله فاضلاب حل نشد، هرگز این روش را مجدد امتحان نکنید.
لوله های پلیمری نیز در امان نیستند
در صورتی که از در لوله‌های فاضلاب از اتصالات پلیمری استفاده شده باشد، استفاده از اسید برای رفع گرفتگی می‌تواند به راحتی باعث از بین رفتن چسب استفاده شده در محل‌های اتصال شود. با توجه به اینکه برای تعمیرات و تعویض لوله‌ها در صورت آسیب دیدگی هزینه زیادی باید صرف شود، به همین دلیل استفاده از اسید و محلول‌های شیمیایی برای باز کردن چاه و لوله فاضلاب توصیه نمی‌شود.
سوختگی با اسید
یکی از اندام‌های مهم بدن که بدون شک در اثر تماس احتمالی با اسید با آسیب جدی مواجه می‌شود، پوست است. تماس اسید با پوست بدن انسان می‌تواند باعث بروز سوختگی شدید شود. این احتمال وجود دارد که هنگام ریختن اسید در چاه پوست بدن با آن تماس پیدا کرده یا پس از ریختن اسید در چاه در اثر فوران آن پوست بدن به اسید آغشته شود که در هر دو حالت می‌تواند آسیب و سوختگی جدی در پوست بدن به دنبال داشته باشد.
انتشار گازهای سمی و مسمومیت
در اثر مخلوط شدن اسید با فاضلاب گازهایی مانند متان، کلر و هیدروژن که جزو گازهای سمی هستند تولید می‌شوند. استنشاق این گازها می‌تواند صدمات و آسیب‌های جدی و جبران‌ناپذیری به بدن وارد کند. از جمله مهم‌ترین آسیب‌های ناشی از انتشار این گازهای سمی می‌توان به نابینایی، قلج مغزی و در موارد شدید مرگ اشاره کرد. در برخی موارد شدت انتشار این گازها به حدی زیاد است که ممکن است سایر طبقات در یک ساختمان را نیز درگیر کرده و سلامت افراد مختلف را با خطر جدی مواجه کند.
عدم کارایی قطعی در باز کردن لوله فاضلاب
اگر در صورت عدم دسترسی به خدمات لوله بازکنی قصد دارید که از اسید یا محلول‌های شیمیایی برای رفع گرفتگی لوله فاضلاب استفاده کنید، به این نکته توجه داشته باشید که ممکن است این روش نتواند به صورت کامل مشکل شما را برطرف کند. این امکان وجود دارد که برای مدت زمان کوتاهی بعد از استفاده از اسید و محلول مشکل برطرف شود اما به صورت اصولی حل نشده و کارایی کافی برای پاکسازی کلی لوله را نخواهد داشت. معمولا تجمع رسوب در جداره لوله‌های فاضلاب اصلی‌ترین علت گرفتگی آن‌ها است که محلول‌های شیمیایی و اسیدی توان از بین بردن آن را ندارند.
نکات ایمنی در صورت استفاده از اسید لوله بازکنی
در صورتی که به هر دلیل مجبور به استفاده از اسید و محلول‌های شیمیایی مختلف به منظور رفع گرفتگی لوله‌های فاضلاب شدید، باید یک سری نکات ایمنی را در هنگام استفاده از این محلول‌ها مورد توجه قرار داده و رعایت کنید. از مهم‌ترین نکات ایمنی در زمان استفاده از اسید لوله بازکنی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- استفاده از ماسک و لوازم حفاظتی مناسب به منظور پوشش بینی و چشم‌ها در زمان ریختن اسید در چاه به دلیل احتمال متصاعد شدن گازهای سمی و پاشش اسید بر روی پوست و قسمت‌های مختلف بدن، ضروری است.
- اگر در هنگام ریختن اسید با فوران آن از چاه مواجه شدید، در صورت پاشیدن شدن اسید بر روی پوست یا چشم، به مدت ۱۵ دقیقه منطقه مورد نظر را با آب سر شستشو داده و سپس به نزدیک‌ترین مرکز درمانی یا پزشک مراجعه کنید.
- در هنگام خرید محلول‌های شیمیایی یا اسید لوله بازکنی به نوع محلول یا اسید دقت کنید. برخی از اسیدها قدرت حل کردن ذرات چربی و غذا را دارند که به همین دلیل در آشپزخانه مورد استفاده قرار می‌گیرند؛ در حالی که برخی اسیدها از قدرت حل کردن مو برخوردار بوده و برای استفاده در حمام مناسب هستند.
- در صورتی که گرفتگی چاه یا لوله فاضلاب ناشی از گیر کردن یک جسم سخت درون لوله باشد، محلول‌های شیمیایی و اسیدها قدرت رفع مشکل را نداشته و در این شرایط باید از روش‌های دیگری مانند فنر زدن و غیره برای رفع گرفتگی لوله استفاده کنید.
- در هنگام استفاده از محلول شیمیایی یا اسید، بر اساس دستور مصرف درج شده بر روی آن عمل کنید و پس از مدت زمانی که در دستورالعمل قید شده، آب را باز کنید.
- در صورت غلیظ بودن محلول یا اسید، حتما آن را با آب رقیق کنید و از اسید با غلظت بالا استفاده نکنید.
- محلول‌های شیمیایی و اسید لوله بازکنی را از دسترس اطفال و کودکان دور نگه دارید.
- پس از استفاده از محلول یا اسید و ریختن آن در چاه فاضلاب، محیط را ترک کرده و از وسایلی مانند پنکه، هواکش یا کولر برای ایجاد تهویه مناسب در محیط استفاده کنید.
به جای اسید لوله بازکنی از چه چیزی استفاده کنیم؟
با توجه به خطرات و آسیب‌های استفاده از اسید لوله بازکنی، توصیه می‌شود در صورت مشاهده عبور سخت آب در کف شوهای مختلف در ساختمان از روش‌های نوین لوله بازکنی که توسط شرکت‌های معتبر و متخصص در این زمینه ارائه می‌شود استفاده کنید. اولین قدم برای رفع گرفتگی چاه و لوله‌های فاضلاب تشخیص صحیح علت گرفتگی لوله است. در برخی موارد مشکل لوله به قدری جدی است که تنها تعویض آن می‌تواند باعث رفع مشکل شود؛ در این شرایط استفاده از اسید نه تنها کمکی به رفع مشکل نخواهد کرد بلکه ممکن است شرایط را بدتر کرده و آسیب‌های جدی‌تری به تأسیسات ساختمان وارد شود.
در صورتی که به هر دلیل تمایل دارید از روش‌های سریع و خانگی برای رفع گرفتگی لوله فاضلاب استفاده کنید، به جای استفاده از محلول‌های شیمیایی و اسید لوله بازکنی، یکی از روش‌های زیر را امتحان کنید:
- استفاده از فنر لوله بازکنی خانگی
- استفاده از محلول جوش شیرین و سرکه سفید و ریختن محلول در چاه فاضلاب
- استفاده از محلول جوهر نمک
- استفاده از محلول آب جوش و نمک خوراکی
- استفاده از تلمبه‌های پلاستیکی
بهترین روش رفع گرفتگی لوله فاضلاب
اصلی‌ترین دلیل گرفتگی لوله‌های فاضلاب ورود اجسام و اشیاء مختلف، تجمع چربی و غذاها، تشکیل رسوب در دیواره لوله و غیره است. اولین و مهم‌ترین اقدام برای رفع گرفتگی لوله تشخیص علت گرفتگی و انتخاب روش مناسب بر اساس آن است. با توجه به خطرات استفاده از اسیدهای لوله بازکنی برای سلامت افراد و تأسیسات ساختمان، استفاده از خدمات لوله بازکنی فوری بهترین روش به منظور رفع گرفتگی چاه یا لوله فاضلاب به حساب می‌آید؛ زیرا با تشخیص علت گرفتگی به صورت دقیق بهترین و کارآمدترین روش را برای حل اساسی مشکل انتخاب کرده و اجرا می‌کنند.